phần-mềm-thay-thế-lao-động-thuê-phần-mềm-của-tôi

Phần mềm thay thế lao động như thế nào: Thời đại của 'AI được tuyển dụng'

Tôi là biên tập viên Collienomics. Năm 2011, Marc Andreessen đã tuyên bố rằng "Phần mềm đang nuốt chửng thế giới (Software is Eating the World)".

Wall Street Journal: Tại sao phần mềm đang nuốt chửng thế giới

Hơn 10 năm trôi qua, Alex Rampell của a16z đã đưa ra một nội dung lớn và sắc bén hơn mang tên "Phần mềm nuốt chửng lao động". Thông điệp của ông ấy rất rõ ràng. Khi quy mô thị trường SaaS toàn cầu khoảng 300 tỷ Đô la Mỹ, tổng tiền lương của thị trường lao động Mỹ lên tới 13 nghìn tỷ Đô la Mỹ.

Từ trước đến nay, đối thủ cạnh tranh của phần mềm là các phần mềm khác. Tuy nhiên, sự xuất hiện của AI đang thay đổi cuộc chơi này. Phần mềm hiện nay đang cạnh tranh trực tiếp với lao động của con người, bắt đầu nhắm vào ngân sách tiền lương khổng lồ thay vì chỉ ngân sách IT của doanh nghiệp.

Tôi muốn gọi hiện tượng này là 'API hóa lao động'. Trong quá khứ, những công việc mà con người từng phải thực hiện thì nay phần mềm có thể xử lý chỉ với một lần gọi API. Điều này không chỉ đơn thuần là sự tiến bộ kỹ thuật mà còn có nghĩa là mô hình kinh doanh và ranh giới thị trường đang được tái định nghĩa căn bản.

Mục lục

Từ công cụ đến đồng nghiệp: sự kết thúc của 'tủ hồ sơ số'
Đừng 'mua' phần mềm, hãy 'thuê' nó
Thị trường mới mở ra khi AI 'thay thế' lao động
Tổ chức bán kết quả thì khác biệt gì

1. Từ Công Cụ đến Đồng Nghiệp: Sự Kết Thúc của 'Tủ Hồ Sơ Kỹ Thuật Số'

Chúng ta đều đã nghĩ về phần mềm chỉ như một 'công cụ'.

Hãy tưởng tượng những tủ hồ sơ khổng lồ trong thời kỳ analog. Nhân viên hàng không lục tìm vé giấy, kế toán xem xét sổ sách. Phần mềm thế hệ đầu tiên đã số hóa quy trình này. Alex Rampell đã mô tả chính xác điều này là "hầu hết các công ty phần mềm cơ bản đã lấy tủ hồ sơ và biến nó thành cơ sở dữ liệu."

Hệ thống đặt vé máy bay (Sabre), CRM (Salesforce), ERP (SAP) và hầu hết các SaaS mà chúng ta biết về bản chất là 'tủ hồ sơ kỹ thuật số'. Con người nhập dữ liệu và sau đó con người đọc lại dữ liệu đó để đưa ra quyết định. Phần mềm chỉ là công cụ 'giúp đỡ' lao động của con người, nó không thể 'thực hiện' lao động đó. Nhưng trí tuệ nhân tạo thì đang phá vỡ tiền đề này.

2. Đừng 'Mua' Phần Mềm, Hãy 'Thuê' Phần Mềm

Thực ra khi bạn thanh toán chi phí giấy phép SaaS, bạn đã bao giờ tự hỏi liệu đó có phải là 'giá trị' thực sự không?

Alex Rampell đề xuất một sự chuyển đổi cơ bản trong mô hình kinh doanh. Đó là từ 'Mua phần mềm của tôi' sang 'Thuê phần mềm của tôi'. Trước đây, các doanh nghiệp đã trả chi phí giấy phép 'theo nhân viên' khi họ triển khai công cụ như Zendesk. Nhưng nếu AI thực hiện trực tiếp công việc của nhân viên hỗ trợ thì sao?

"Chúng tôi không cung cấp phần mềm cho bạn. Chúng tôi sẽ làm việc cho bạn."
— Alex Rampell Bài thuyết trình gốc

Ở đây xuất hiện sự so sánh đáng ngạc nhiên. Trong một số kịch bản, nếu chi phí xử lý một câu hỏi của khách hàng đối với một nhân viên hỗ trợ là 37.50 đô la, thì phần mềm dựa trên AI có thể xử lý với chỉ 0.69 đô la. Khi chủ doanh nghiệp trả tiền cho 'số lượng câu hỏi khách hàng đã được xử lý' thay vì 'giấy phép phần mềm', giá trị của phần mềm bắt đầu so sánh trực tiếp với thị trường lao động trị giá 13 nghìn tỷ đô la thay vì chỉ thị trường IT trị giá 300 tỷ đô la.

3. Thị trường mới mở ra khi AI 'thay thế' lao động

Một số công việc quá nhàm chán, không thể kiếm tiền, hoặc quá khó khăn khiến không ai muốn làm.

Tự động hóa dựa trên AI không chỉ đơn giản là giảm chi phí của lực lượng lao động hiện có mà còn tạo ra những thị trường mới vốn không tồn tại do không có tính kinh tế trước đây. Bởi vì AI có thể thực hiện nhiều công việc với chi phí hợp lý mà con người không thể thực hiện do tốn kém.

Nhu cầu không thường xuyên: Không thể thuê người làm việc 24 giờ cho những công việc chỉ xảy ra hai lần một năm hoặc lúc 3 giờ sáng. AI có thể được gọi như một

TL;DR

Trước đây, phần mềm chỉ đóng vai trò như một 'tủ hồ sơ kỹ thuật số,' di chuyển các công việc giấy tờ mà con người xử lý thành các tệp kỹ thuật số. Con người nhập thông tin và con người lại đọc và phán đoán thông tin đó. Tuy nhiên, phần mềm trong kỷ nguyên AI đang tiến hóa thành một loại đại diện, có thể tự đọc, phán đoán, và 'thực hiện' công việc mà không cần sự can thiệp của con người, thay thế chính lao động.

Alex Rampell của a16z lập luận rằng phần mềm trong kỷ nguyên AI nên nhắm đến thị trường lao động trị giá 13 nghìn tỷ đô la, thay vì thị trường SaaS trị giá 300 tỷ đô la. Nếu trước đây phần mềm đóng vai trò như một 'tủ hồ sơ kỹ thuật số,' thì hiện nay AI thực sự 'thực hiện' công việc lao động.

Thay đổi cốt lõi: Chuyển từ 'Mua phần mềm' sang 'Thuê phần mềm'.
Định giá: Chuyển từ cấp phép người dùng sang dựa trên 'Kết quả' mà phần mềm tạo ra.
Cơ hội mới: AI đang mở ra thị trường mới bằng cách đảm nhận các công việc không thể vì chi phí như công việc gián đoạn, lặp đi lặp lại, và đa ngôn ngữ.

Mọi Người Cũng Hỏi (FAQ):

Q: AI sẽ thay thế những công việc gì trong tương lai?
A: AI có khả năng cao thay thế các công việc văn phòng lặp đi lặp lại, từ hỗ trợ khách hàng đến nghiên cứu pháp lý và kế toán trong các lĩnh vực chuyên môn hóa.
Q: 'Phần mềm đang ăn dần cả thế giới' có nghĩa là gì?
A: Đây là hiện tượng mà sức cạnh tranh chủ yếu của mọi ngành công nghiệp đang được tái cấu trúc tập trung vào công nghệ và phần mềm, một thuật ngữ mà Marc Andreessen lần đầu tiên đưa ra vào năm 2011.
Q: Mô hình kinh doanh nào triển vọng trong kỷ nguyên AI?
A: Mô hình 'tính phí dựa trên kết quả' là triển vọng, tính phí theo kết quả kinh doanh AI tạo ra (ví dụ: số lượng hợp đồng hoàn thành) thay vì tính phí dựa trên số lượng người dùng.
Q: SaaS là gì?
A: Viết tắt của Software as a Service, SaaS là dịch vụ không cần mua phần mềm mà đăng ký theo tháng/năm qua internet để sử dụng phần mềm.