Nếu cún con thực hiện cuộc gọi FaceTime thì sao? Công nghệ mà động vật tự mình lựa chọn - ACI
Cũng giống như nhiều người coi thú cưng là thành viên trong gia đình, tôi rất muốn chăm sóc cuộc sống của chúng một cách hoàn hảo. Chúng ta thường quyết định chúng sẽ ăn gì, khi nào đi dạo và thậm chí là gặp gỡ bạn bè nào. Chúng ta gọi đó là 'tình yêu'. Tuy nhiên, sau khi xem bài thuyết trình này, tôi bắt đầu tự hỏi liệu tình yêu của chúng ta có đang khiến chúng bị cô lập xã hội hay không? Bài thuyết trình TEDxManchester của Ilyena Hirskyj-Douglas đưa ra một góc nhìn mới thông qua công nghệ để xem xét câu hỏi khó chịu này. Đây là câu chuyện về Tương tác Động vật-Máy tính (Animal-Computer Interaction, ACI), nhìn Pet Tech không chỉ là công cụ 'chăm sóc' động vật mà là giao diện trả lại 'quyền lựa chọn' cho chúng.
Mục lục
Kiểm soát dưới danh nghĩa tình yêu
Khi động vật tự chọn màn hình
Lý do khiến vẹt thích 'trực tiếp'
Vượt qua Pet Tech, hướng tới 'trao quyền xuyên loài'
Kiểm Soát Dưới Tên Gọi Tình Yêu
Tất cả chúng ta đều muốn tặng cho thú cưng của mình một cuộc sống tốt đẹp nhất.
Khi chúng ta rời khỏi nhà, thú cưng bị để lại một mình. Chúng ta có thể kết nối với thế giới bất cứ lúc nào qua điện thoại thông minh, nhưng thú cưng chỉ biết chờ đợi chúng ta trở về. Con người kiểm soát hầu hết cuộc sống của thú cưng. Chúng ta quyết định bữa ăn, đi dạo, thậm chí là chọn bạn cho chúng. Tuy nhiên, Ilyena Hirskyj-Douglas cho rằng công nghệ có thể đảo ngược kịch bản quen thuộc này.
Câu hỏi chính mà cô ấy đặt ra là: “Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta cho phép động vật sử dụng internet?” Câu hỏi này không chỉ đơn thuần là một niềm vui. Nó đánh dấu một sự chuyển đổi lớn trong cách nhìn nhận động vật, từ đối tượng được bảo vệ thụ động sang chủ thể sử dụng công nghệ chủ động. Đề xuất là trao quyền lựa chọn và kiểm soát lại cho động vật thông qua công nghệ.
Khi Động Vật Tự Chọn Màn Hình
Chúng có những nội dung yêu thích riêng mà chúng ta chưa từng tưởng tượng.
Bước đầu tiên bắt đầu từ một thiết bị nhỏ dành cho chú chó 'Jack'. Khi Jack ở nhà một mình, cậu có thể tự chọn video để xem. Điều đáng ngạc nhiên là, không cần huấn luyện nhiều, chó đã có thể sử dụng công nghệ này. Điều này cho thấy động vật cũng có động lực tự nhiên để tương tác với công nghệ.
Nghiên cứu đã được mở rộng đến sở thú. Họ cung cấp cho khỉ đầu trắng các đường hầm để lựa chọn video và âm thanh. Đây là lúc thành kiến lấy con người làm trung tâm của chúng ta bộc lộ. Những con khỉ không thích cảnh thiên nhiên yên bình mà thật đáng ngạc nhiên, lại thích video sứa hoặc tiếng ồn giao thông. Chúng ta đã không biết về sở thích của động vật đến mức nào? Công nghệ này không chỉ giới hạn trong việc tiêu thụ truyền thông. Khi khỉ có lựa chọn, các hành vi căng thẳng như gãi đã giảm đi rõ rệt.
Lý do vẹt thích 'trực tiếp'
Cuối cùng, cũng như chúng ta, đối với chúng, 'kết nối thực sự' rất quan trọng.
Mục tiêu cuối cùng của nghiên cứu này không chỉ là giải trí đơn thuần, mà là giải quyết sự cô lập xã hội của động vật. Điều này đặc biệt quan trọng đối với loài vẹt thông minh và có tính xã hội cao. Nhóm nghiên cứu đã tạo ra một hệ thống cho phép vẹt gọi video cho nhau.
Kết quả thật đáng ngạc nhiên. Vẹt tự nguyện và rất tích cực sử dụng hệ thống. Chúng thực hiện các hành vi xã hội phức tạp như hát cho bạn bè bên kia màn hình hoặc khoe đồ chơi của chúng. Điều thú vị nhất là các vẹt ưu tiên tuyệt đối cuộc gọi trực tiếp so với video quay sẵn. Điều này cho thấy động vật cũng nhận thức rõ ràng về giá trị của tương tác trực tiếp thay vì chỉ nhận kích thích một chiều. 100% người giám hộ tham gia thí nghiệm trả lời rằng hệ thống mang lại trải nghiệm tích cực cho chim của họ nghiên cứu của Đại học Glasgow.
Vượt ra khỏi công nghệ thú cưng, đến 'tăng cường quyền năng loài'
Công nghệ chính là tấm gương phản chiếu để chúng ta nhìn lại quan điểm của mình.
Khi xem bài thuyết trình này, tôi đã suy nghĩ lại về từ 'công nghệ thú cưng'. Cho đến nay, nhiều công nghệ tập trung vào 'tiện lợi của người nuôi'. Chẳng hạn như cho ăn từ xa hoặc giám sát bằng camera an ninh. Nhưng ACI thay đổi cách đặt câu hỏi. Công nghệ này mở rộng tính chủ động của động vật đến mức nào?
Gần đây, tại Hàn Quốc, văn hóa 'pet family' coi thú cưng như thành viên gia đình đã phát triển, thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của các công nghệ nhà thông minh và chăm sóc thú cưng. Quan điểm của ACI có thể mang lại triết lý sâu sắc hơn cho thị trường này. Từ việc chỉ đơn giản là giúp chúng bớt cô đơn bằng cách 'phát cái gì đó', đến việc thiết kế trải nghiệm mà chúng có thể 'tự chọn và kết nối'. Điều này mở ra vô số khả năng, từ việc động vật ở bệnh viện có thể giao tiếp với người nuôi, đến việc tăng cường tính xã hội thông qua giao lưu giữa các sở thú.
Mọi thứ bắt đầu từ một ý tưởng nhỏ dành cho một chú chó đồng hành. Công nghệ mở ra một cửa sổ mới để hiểu những nhu cầu và nội tâm phức tạp của động vật.
"What if we could instead use technology to flip this script?"
— Ilyena Hirskyj-Dougla
Đã đến lúc chúng ta cần tự hỏi liệu mình đã sẵn sàng không chỉ sử dụng công nghệ 'vì động vật' mà còn mở cánh cửa để 'động vật có thể tự sử dụng' hay chưa.
TL;DR
Tương tác Động vật-Máy tính (Animal-Computer Interaction, ACI) là một lĩnh vực nghiên cứu coi động vật như những người dùng chủ động của công nghệ. Nó không chỉ dừng lại ở việc theo dõi hoặc đo lường hành vi của động vật mà còn tập trung thiết kế công nghệ giúp chúng tự điều khiển môi trường, tiếp nhận thông tin và giao tiếp với những cá thể khác. Cách tiếp cận này tôn trọng tính tự chủ của động vật và mở ra những khả năng mới để cải thiện phúc lợi tinh thần và xã hội.
Nghiên cứu của Ilyena Hirskyj-Douglas đề xuất việc nhìn nhận động vật như các chủ thể chủ động của công nghệ thông qua lĩnh vực Tương tác Động vật-Máy tính (ACI) mới mẻ.
Xác nhận Tự chủ: Chó, khỉ, vẹt đã tự chủ sử dụng công nghệ như chọn lựa phương tiện truyền thông hoặc sử dụng cuộc gọi video mà không cần huấn luyện đặc biệt.
Sở thích Khó đoán: Khỉ đã chọn video về sứa hoặc tiếng ồn giao thông thay vì những gì con người dự đoán, thách thức quan điểm lấy con người làm trung tâm của chúng ta.
Giá trị của Kết nối Xã hội: Vẹt rõ ràng thích các cuộc gọi trực tiếp hơn video đã ghi lại, tham gia vào những giao tiếp xã hội phức tạp như hát hoặc khoe đồ chơi.
Tăng cường Phúc lợi: Khỉ có quyền chọn lựa phương tiện truyền thông giảm hành vi căng thẳng, và 100% chủ sở hữu vẹt tham gia video call báo cáo có hiệu quả tích cực.
NGOÀI
💰 Nhận ưu đãi giảm giá của Shopee qua liên kết này
👉 Đi đến phần ưu đãi
